Vraag aan 50Plus, het CDA, de SP en de VVD (20 januari 2018, kamerlid van Rooijen, kamerlid Slootweg, kamerlid van Kent en kamerlid Wiersma)
Ik zal eerst de situatie schetsen. Mijn vader is door een zwaar ongeluk (veroorzaakt door iemand anders) in november 1988 arbeidsongeschikt geraakt. Door het ongeluk heeft hij een whiplash en lichte hersenbeschadiging opgelopen waardoor hij sindsdien een WAO uitkering ontvangt. Deze is momenteel toereikend genoeg voor hem en zijn vrouw, mijn moeder, om mee rond te komen. Zijn vrouw kan helaas ook niet werken wegens lichamelijke klachten, maar hier krijgen ze nu geen aanvulling voor. Dat is op het moment niet zo erg, maar vanaf het moment dat mijn vader met pensioen gaat wel. Een pensioenopbouw via de oude werkgever is er niet. Dit betekent dat mijn ouders vanaf de pensioensgerechtigde leeftijd van mijn vader (2019) tot 2023 (dan pas ontvangt mijn moeder AOW) alleen een AOW uitkering (+- € 762 per maand) ontvangen. Van dit schamele en laag bedrag kunnen jullie toch niet verwachten dat ze een huis, gas, elektra, water, zorg (want dat is zeker nodig door lichamelijke beperkingen), eten et cetera kunnen betalen? Het inkomen voldoet niet eens aan het minimum loon! En aanvullingen zijn er alleen als je huis niet een overwaarde van € 50.800 heeft. Mijn ouders hebben een hypotheek van € 37.000. Nergens zullen ze zo goedkoop kunnen wonen als in dit huis. En toch worden ze op deze manier gedwongen om hun huis te verkopen en de opbrengst hiervan te gebruiken zo lang mijn moeder nog geen AOW ontvangt. Verplaatst u uzelf eens in deze positie! Waarom hebben jullie voor dit soort schrijnende gevallen niet een aanvulling op de AOW? De regels zijn nu veel te beperkt. Er wordt te zwart/wit naar regeltjes gekeken en niet naar de persoonlijke situatie. Ik hoop dat deze vraag jullie aan het nadenken zet. En laat er alstublieft een oplossing komen, voordat mijn ouders de beslissing moet maken hun huis te verkopen. Waardoor ze vervolgens na verkoop op straat komen te staan. Want een nieuw huis kopen gaat niet en de wachtlijst voor sociale huurwoning is absurd hoog! Ik wacht met smart op een antwoord.

Antwoord van de VVD (19/3/18, kamerlid Wiersma)
Door een volle agenda heeft u langere tijd op mijn antwoord moeten wachten, excuses daarvoor. Ik doe mijn best mails zo snel mogelijk te beantwoorden. Ik begrijp dat de situatie waarin uw ouders zich bevinden zwaar is. Ook kan ik goed begrijpen dat het lastig is om rond te komen van het bedrag dat u noemt en u zich zorgen maakt over of bepaalde aanvullingen ook voor hen beschikbaar zijn. Wanneer een van de partners een AOW-pensioen krijgt, zonder aanvullend pensioen, en de andere partner verder geen of weinig ander inkomen heeft (en AOW vanaf 2023), dan ontstaat er een nieuwe inkomenssituatie. Dit is precies het geval bij uw ouders kan ik opmaken uit het verhaal. U geeft aan dat uw moeder vanwege lichamelijke klachten niet kan werken, maar ook geen aanvullende uitkering heeft aangevraagd. Ik kan de situatie niet goed overzien, dus ook niet of er nog sprake kan zijn van een koppeling met arbeidsverleden en dus een zogenaamde loongerelateerde uitkering.
Los daarvan is ook een mogelijkheid gebruik te maken van de ‘aanvullende inkomensvoorziening ouderen’, ook wel AIO genoemd. Ook met het vermogen zoals u dat noemt in de vorm van een eigen huis zijn er onder voorwaarden mogelijkheden gebruik te maken van deze regeling. Het argument over het verkopen van de woning begrijp ik goed, het is niet zo makkelijk om daarna weer een betaalbare woning te vinden. Los nog van alle energie die dit zal kosten. Daarom is er in de regeling AIO ook een mogelijkheid voor uw situatie gecreëerd. Ik raad u ook met de SVB contact te zoeken voor meer toelichting op uw situatie en de oplossingen hiervoor. Meer over AIO vindt u op de website van SVB: ‘AIO – Wat zijn inkomsten, wat is vermogen?

Antwoord van de SP (20/3/18, kamerlid van Kent)
Het is voor ons altijd heel belangrijk om de verhalen van de mensen uit de praktijk te horen, dus dank dat u uw persoonlijke verhaal met ons heeft gedeeld. Dit steunt ons in de strijd voor een socialere wereld en geeft ons voeling met de praktijk. Ik vind het heel naar voor uw vader dat hij arbeidsongeschikt is geworden na een ongeluk en nu met het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd mogelijk met een forse inkomensval te maken gaat krijgen. Ik kan niet de inkomenssituatie van uw ouders helemaal overzien maar mogelijk komen zij in aanmerking voor een toeslag vanuit de toeslagenwet of komt uw moeder tot haar 65 in aanmerking voor een aanvulling uit de bijstand. Zie ook onderstaande links voor mensen die onder het sociaal minimum komen. Bij het UWV of de Gemeente kunt u een toeslag aanvragen:
– toeslag op uitkering of loon;
– toeslag van UWV;
– aanvragen toeslag.

Het besluit om de partnertoeslag per 2015 af te schaffen is al in 1996 genomen, de SP heeft zich er toen hevig tegen verzet omdat partners die het aangaat vaak weinig kansen hebben op de arbeidsmarkt gezien de leeftijd en vaak de afwezigheid van een recent arbeidsverleden. Juist nu blijkt hoe ongelukkig deze maatregel kan uitpakken. In combinatie met de invoering van een hogere AOW-leeftijd brengt het mensen nu in forse financiële problemen gedurende de periode die men moet overbruggen tussen de 65 en de nieuwe pensioengerechtigde leeftijd.
De politieke bereidheid bij kabinet en gedoogpartners ontbreekt op dit moment om daar een meer passende oplossing voor te vinden. Daarvoor moet ook later alsnog een beroep gedaan kunnen worden op de partnertoeslag. Om die reden probeert de SP de partnertoeslag opnieuw bespreekbaar te maken en hiervoor alternatieve oplossingen te vinden.

Ik hoop van harte dat uw ouders niet in de situatie komen dat ze hun huis moeten verkopen. Als SP strijden wij tegen armoede bij ouderen. Daartoe willen wij onder andere:

• de AOW met 10% verhogen;
• het minimumloon 10% verhogen evenals de daaraan gerelateerde bijstandsuitkering;
• de duur van de WW verlengen van 24 naar 38 maanden;
• e AOW weer voor iedereen vanaf 65 te garanderen;
• de IOW (Inkomensvoorziening Oudere Werklozen) voor iedere werkloze vanaf 55 jaar beschikbaar te stellen, zodat mensen niet met niks komen te zitten, omdat hun partner nog wat inkomen heeft of ze nog enig vermogen hebben, bijvoorbeeld in hun huis (nu is dat 60 jaar).

Ik wens u veel sterkte toe en bedankt voor het delen van uw verhaal. Het sterkt ons in onze strijd voor een beter Nederland. U kunt er van op aan dat wij ons blijven inzetten voor ouderen en arbeidsongeschikten en tegen het verhogen van de huren en zorgkosten.

Antwoord van het CDA (27/3/18, kamerlid Slootweg)
Sinds 1 januari 2015 kent de AOW geen partnertoeslag meer. Dit heeft tot gevolg dat mensen waarvan de partner jonger is, maar niet werkt, moeten zien rond te komen van één AOW met eventueel aanvullend pensioen. In de situatie van uw ouders betekent dit rondkomen van één enkele AOW-uitkering. De oorzaak is een besluit van het Paarse kabinet in 1996. Het toenmalige kabinet wilde hiermee de emancipatie en arbeidsparticipatie van vrouwen bevorderen. Men ging ervan uit dat rond 2015, dus zo’n 20 jaar later, de meeste samenwonenden tweeverdieners zouden zijn. Ze wilde dit stimuleren en namen een voor overheidsbegrippen ruime overgangsperiode. In de loop van de tijd zijn er wel informatiespotjes geweest en ook via nieuwsmedia is deze wijziging aan de orde gekomen. Met die overgangsperiode ontstond dan ook ruimte dat mensen de periode dat er maar één AOW-uitkering was, gingen afdekken. Het leeftijdsverschil tussen de oudere partner met AOW en de jongere partner zonder AOW wordt ook wel het AOW-gat genoemd. Veel verzekeringsmaatschappijen hebben ook polissen gemaakt waarmee mensen dit gat konden en kunnen afdekken. Het CDA heeft in 1996 tegengestemd. Daarna heeft het CDA het ook tijdens kabinetsbesprekingen aan de orde gesteld, maar men heeft geen draagvlak voor wijzigingen kunnen bereiken.
Wat kan erin de situatie van uw ouders nu nog gedaan worden? De overheid ziet dus graag dat uw moeder aan de slag gaat en daarmee een inkomen gaat verdienen. U heeft het over lichamelijke klachten van uw moeder. Nu ken ik de aard van de lichamelijke klachten niet, maar het UWV heeft veel instrumenten om te kijken naar aanpassingen waarmee werkzaamheden toch verricht kunnen worden. Indien dit echt onmogelijk is, zou uw moeder gekeurd moeten worden of ze nog wel arbeidsgeschikt is. Uw vraag is voor ons aanleiding om uit te zoeken of het UWV wel met voorrang kijkt naar de arbeidsmogelijkheden van huishoudens die rond moeten zien te komen van één AOW.
Tenslotte kunt u ook bij de SVB navragen of u in aanmerking kunt komen voor een aanvulling op uw inkomen (AIO). Uw spaarvermogen mag dan niet hoger zijn dan 12.040 euro. Ook als u een eigen huis heeft kunt u in bepaalde gevallen een beroep doen op de AIO. Bijvoorbeeld in de vorm van een renteloze lening. Of dat bij u het geval is kan niet goed beoordelen. Ook dit kunt u het beste navragen bij het SVB.

Geen antwoord van 50Plus (20/4/18, kamerlid van Rooijen)
Na 3 maanden en twee keer rappelleren is geen antwoord ontvangen.