Vraag aan het CDA, D66, de PvdA en de SP (28 september 2015, kamerlid van Toorenburg, kamerlid Koser Kaya, kamerlid Servaes en kamerlid van Raak)
Gezien het aankomende referendum, wat nou als er zoals voorheen 61% van Nederland in de nabije toekomst stemt voor het ongeldig verklaren van de toetreding tot de EU omdat daar onder het volk nimmer draagvlak voor was? Sterker nog was er een referendum en een duidelijke nee. Zouden de Nederlanders, mochten ze protesteren, keihard genegeerd worden of neergeslagen worden zoals in Oekraïne?

Antwoord van D66 (28/9/15, kamerlid Koser Kaya)
Het toetreden tot de Europese Unie kan niet ongeldig verklaard worden per referendum. Een referendum kan immers alleen over een nu nog aan te nemen wet gaan. In het eerdere referendum is ook niet gestemd over het ongeldig verklaren van de toetreding tot de EU, maar over de toen voorliggende Europese Grondwet. Een Grondwet die er – mede als gevolg van dat referendum – niet is gekomen. In Nederland bestaan vrijheid van demonstratie en vrijheid van meningsuiting, dus protesten zullen niet genegeerd of neergeslagen worden. Dat betekent evenwel niet per se dat een protest altijd leidt tot de door de demonstranten gewenste uitkomst: parlement en regering hebben beiden ook rekening te houden met het deel van de bevolking dat zich niet laat horen.

Geen antwoord van het CDA (28/12/15, kamerlid van Toorenburg)
Na 3 maanden en twee keer rappelleren is geen antwoord ontvangen.

Geen antwoord van de PvdA (28/12/15, kamerlid Servaes)
Na 3 maanden en twee keer rappelleren is geen antwoord ontvangen.

Geen antwoord van de SP (28/12/15, kamerlid van Raak)
Na 3 maanden en twee keer rappelleren is geen antwoord ontvangen.

Vraag aan het CDA, de CU, de SGP en de VVD (23 januari 2014, kamerlid Omtzigt, kamerlid Segers, kamerlid Bisschop en kamerlid Taverne)
Een meerderheid in de Tweede Kamer is voor een correctief referendum (Initiatiefvoorstel Fokke, Voortman en Schouw Correctief referendum). Het plan van D66, GL en PvdA (30.174: Voorstel van wet inzake een correctief referendum en 30.372: Voorstel van wet inzake een raadgevend referendum) krijgt steun van 50Plus, PvdD, PVV en SP. Voor een grondwetswijziging is een gewone meerderheid uiteindelijk niet genoeg. Na goedkeuring door de Tweede en Eerste Kamer moet het plan na nieuwe verkiezingen in beide kamers door een tweederde meerderheid worden gesteund. Die ruime meerderheid is niet in zicht, want CDA, CU, SGP en VVD zijn tegen. Volgens deze partijen past een correctief referendum niet in de Nederlandse democratie en kan uiteindelijk ondermijnend zijn voor het parlement. De tegenstanders vrezen voor een aantasting van de representatieve democratie en denken dat met referenda afbreuk wordt gedaan aan verkiezingsuitslagen. Tevens wordt aangegeven dat de samenhang in het beleid verloren kan gaan als burgers bepaalde onderdelen ervan kunnen wegstemmen. Wij hebben u gekozen en u een volmacht gegeven om ons te vertegenwoordigen in het parlement en de regering te controleren en nieuwe wetten te maken uit onze naam. Dat wil niet zeggen dat u de baas bent voor vier jaar en maar kunt doen wat u wilt. Wij, het soevereine volk van Nederland, zijn de baas en wij moeten u controleren en corrigeren waar nodig en daarom hebben we referenda nodig. Kunt u ons uitleggen waarom u zo bang bent voor de stem van het volk?

Antwoord van de SGP (23/1/14, kamerlid Bisschop)
In de afgelopen decennia heeft de SGP vrijwel altijd ‘nee’ gezegd tegen nieuwe Europese verdragen. Meestal omdat de EU te hard van stapel liep en om te voorkomen dat de Nederlandse regering op allerlei zaken de controle uit handen zou geven. Dit betekent geen antihouding. Het ging én gaat ons om een Europa dat zijn grenzen kent en zich tot kerntaken beperkt. Op veel terreinen is de Brusselse bemoeienis te ver doorgeschoten. De sluipende overdracht van bevoegdheden naar Europees niveau is ons een doorn in het oog. Nationaal beleid waar mogelijk, Europees beleid waar dat geboden is. Inmiddels mogen we constateren dat het SGP-geluid over Europa, dat vroeger als tegendraads of zelfs achterhaald werd gezien, steeds bredere weerklank heeft gevonden, zowel bij burgers als bij politici. Zo consistent als de SGP is in haar verzet tegen vérgaande Europeanisering.…zo consistent is de SGP ook in haar opvattingen over referenda. Daarvan zijn wij geen voorstander. Het referendum is een vrij bot instrument, dat onze parlementaire democratie ondergraaft…Zo consistent is de SGP ook in haar opvattingen over referenda. Daarvan zijn wij geen voorstander. Het referendum is een vrij bot instrument, dat onze parlementaire democratie ondergraaft. Wij hebben echter een betere oplossing om de sluipende overdracht van nationale bevoegdheden tegen te gaan. In de loop van de achterliggende decennia zijn door regering en parlement veel wetgevende bevoegdheden aan Brussel overgedragen. De Europese verdragen die dit mogelijk maken zijn allemaal met een gewone Kamermeerderheid aangenomen. Gelet op de grote invloed van Europese verdragen voor ons constitutionele bestel is het een fundamentele onevenwichtigheid dat – zonder enige extra waarborg – het parlement met een eenvoudige meerderheid kan besluiten tot overdracht van bevoegdheden die de nationale soevereiniteit in principe onomkeerbaar uithollen. De SGP vindt daarom dat in de grondwet een hogere drempel ingevoerd moet worden voor de goedkeuring van Europese verdragen. De Grondwet dient zodanig gewijzigd te worden dat voor goedkeuring van verdragen, die overdracht van nationale bevoegdheden mogelijk maken, voortaan een twee derde meerderheid is vereist. Het hanteren van een drempel van twee derden vormt een erkenning van het gegeven dat de Europese verdragen vanwege hun grote invloed op onze rechtsorde alleen met een breed draagvlak in de volksvertegenwoordiging goedgekeurd mogen worden. Het SGP-wetsvoorstel dat dit regelt is al klaar voor de stemming. Die stemming is echter opgehouden omdat de VVD bang was dat het verschuiven van Europese bevoegdheden naar het nationale terrein ook tweederde meerderheid zou vergen. Dat is zeker niet de bedoeling. Wij zullen ons wetsvoorstel in die zin aanpassen en rekenen op een klinkende meerderheid in deze Kamer. Gelet op alle stevige taal over Europa zal dat geen probleem vormen.
[spreektekst SGP voor het debat ‘Plenair burgerinitiatief – Burgerforum EU’ op 21-1-2014]

Antwoord van de VVD (29/1/14, kamerlid Taverne)
Het voornaamste bezwaar tegen referenda is dat een referendum niet past in ons stelsel van representatieve democratie. In dit stelsel kiezen de inwoners van ons land hun volksvertegenwoordigers. Zij vertegenwoordigen het hele Nederlandse volk (artikel 50 van de Grondwet). Daarbij worden Kamerleden geacht een zorgvuldige belangenafweging te maken bij alle beslissingen die ze nemen. Om ze daarbij te helpen raadplegen zij onder andere maatschappelijke organisaties, bedrijven en andere betrokkenen. Zo’n belangenafweging is een andere afweging dan een individuele kiezer die uit eigenbelang een afweging maakt. Verder kan een referendum de samenhang tussen verschillende wetsvoorstellen in gevaar brengen en hebben burgers vaak ook niet de tijd en de middelen om alle facetten van een wetsvoorstel te beoordelen. Ook werken correctieve referenda vertragend op de besluitvorming, wanneer er een voorstel wordt weggestemd zonder dat er een alternatief wordt geboden. Daarnaast kan je met referenda onmogelijk zien wat de motivatie van voor- en tegenstemmers is. De VVD vindt het belangrijk dat de kiezer actief deelneemt aan het publieke debat over fundamentele zaken. Daarom zijn we wel voorstander van andere initiatieven zoals het burgerinitiatief. Hierdoor kunnen burgers wel deelnemen aan de discussie, maar beslist het parlement uiteindelijk. Samenvattend is de VVD geen voorstander van referenda omdat het de representatieve democratie ondermijnt.

Geen antwoord van het CDA (23/4/14, kamerlid Omtzigt)
Na 3 maanden en twee keer rappelleren is geen antwoord ontvangen.

Geen antwoord van de CU (23/4/14, kamerlid Segers)
Na 3 maanden en twee keer rappelleren is geen antwoord ontvangen.

Vraag aan D66, de PVV, de SP en de VVD (25 januari 2011, kamerlid Schouw, kamerlid Elissen, kamerlid van Raak en kamerlid Taverne)
De eeste democratie die de wereld zag was de Atheense democratie, een directe democratie waar het volk zelf nog iedere dag regeerde middels een volksvergadering. Door eens in de vier jaar te stemmen kun je onmogelijk enige invloed uitoefenen als burger op het huidige bestuur. Waarom komt er geen website waar je met je DigiD kunt inloggen en over bepaalde standpunten of onderwerpen (bijvoorbeeld een keer per week) als burger kan stemmen?

Antwoord van de VVD (26/1/11, kamerlid Taverne)
Het klopt dat er in het klassieke Athene een directe democratie was. Binnen een directe democratie worden besluiten rechtstreeks door de burgers genomen middels volksraadplegingen. In Nederland hebben wij echter een representatieve democratie. Besluiten worden genomen door het Parlement en de Provinciale Staten, waarvan de leden direct door de bevolking gekozen zijn. Dit is dus een indirecte democratie, waarbij de burgers worden vertegenwoordigd door speciaal gekozen afgevaardigden: de volksvertegenwoordiging. De gekozen leden worden geacht de mening van het volk te vertegenwoordigen en beslissingen namens de Nederlandse burgers te nemen. Bij een representatieve democratie zoals wij die kennen in Nederland is het dus niet nodig elk besluit voor te leggen aan de Nederlandse burgers. Echter, dat betekent niet dat de stem van individuele burgers niet meer gehoord wordt. Zo staat het elke burger vrij zelf contact op te nemen met Kamerleden. Alle parlementsleden zijn zeer toegankelijk; iedereen kan persoonlijk een Kamerlid bellen, e-mailen of een brief schrijven. Bovendien gaan Kamerleden vaak het land in, leggen zij werkbezoeken af en proberen zoveel mogelijk te spreken met mensen in het land die te maken hebben met beleid in de praktijk. Alleen door goed te luisteren naar de meningen van de burgers kun je immers echt een goede volksvertegenwoordiger zijn.
Ten slotte bestaat er ook in het Nederlands democratisch stelsel de mogelijkheid burgers direct te laten stemmen over een stelling. De Tweede Kamerleden kunnen in speciale gevallen de mening vragen van alle Nederlandse burgers middels een referendum. Bij een referendum wordt een stelling voorgelegd aan alle stemgerechtigde burgers om zo het draagvlak onder de Nederlandse bevolking te peilen. Een voorbeeld hiervan was het landelijke referendum over de Europese Grondwet van 1 juni 2005. Naar aanleiding van dit referendum besloot de Nederlandse regering niet in te stemmen met de Europese Grondwet.

Antwoord van D66 (1/3/11, kamerlid Schouw)
Eén stem per vier jaar schept onvoldoende basis voor een gezaghebbend en stabiel bestuur. D66 wil dat burgers op alle niveaus in een vroeg stadium worden betrokken bij besluitvorming, op meer manieren dan alleen via de verkiezingen. De betrokkenheid van mensen leidt tot draagvlak voor de beslissingen en kwalitatief betere besluiten. Die inspraak moet geschieden met de nieuwste communicatiemiddelen. Ook kunnen via raadplegende middelen burgers met eigen initiatieven of alternatieven komen voor beleid. Hiermee kan vooral lokaal recht worden gedaan aan de betrokkenheid en creativiteit van mensen.

Geen antwoord van de PVV (25/4/11, kamerlid Elissen)
Na 3 maanden en twee keer rappelleren is geen antwoord ontvangen.

Geen antwoord van de SP (25/4/11, kamerlid van Raak)
Na 3 maanden en twee keer rappelleren is geen antwoord ontvangen.